31 Mayıs 2013 Cuma

Pinokyo - Winshluss

1970, La Rochelle doğumlu Fransız çizgiroman sanatçısı ve yönetmen Vincent Paronnaud 'Winshluss'un 2008'de yayınlanan bildiğimiz Pinokyo'nun bilmediğimiz hikâyesini anlatan, 2009 Angoulême Uluslararası Çizgiroman Festivali, Fauve d'Or En İyi Albüm ödüllü eseri.

Paronnaud, yaşantımıza 2007'de Marjane Satrapi'nin Persépolis adlı çizgiromanının animasyon uyarlamasının yönetmenliğini Satrapi ile birlikte üstlenerek girmişti. Kendisine büyük başarı kazandıran Pinokyo ile ise epey geç bir karşılaşma oldu bu benim için. 

Sanatçı 190 küsür sayfalık çalışmasında Pinokyo'yu oldukça karanlık bir atmosferde, trajik ama daha fazla mizahî boyutlarda ele alıyor ve dînî dogmatizmden militarizme, çocuk istismarından ahlâkî iki yüzlülüklere, bir çok hususa temas ediyor, bunu yaparken de bir çok 'tanıdık' limana uğruyor.

Pinokyo aslında istisnalar dışında bir sözsüz çizgiroman. İstisnalar ise, hikâye ilerledikçe zaman zaman araya giren 1-2 sayfalık 'karafatma Jiminy'nin serüvenleri. Bunun dışında dil bilmenizi pek de gerektirmeden anlaşılması mümkün olan, gayet renkli, farklı anlatım yöntemleriyle donatılmış, yer yer absürtleşebilen, tam masal diline dönerken, yüzünüze bir sol direk indirerek sizi başka bir zemine yuvarlayıveren bir başyapıt Winshluss'un Pinokyo'su.

Söz ettiğim karafatma Jiminy, orijinal Carlo Collodi metninde Pinokyo'nun vicdanının sesi gibi konuşan isimsiz ağutosböceğinin, Disney stüdyoları'nda adlandırılmış hâli olan 'Jiminy Cricket' karakterinin Winshluss versiyonu. Bu yeni durumu örnekleyen çok sevdiğim bir sayfayı da çevirip paylaşmadan edemedim, her ne kadar bir cümle de olsa Dostoyevski çevirmek gibi bir haddini bilmezlikte bulunmak zorunda kalsam da... Ayrıca, kitabın başından 14 sayfalık bir alıntıyla örneklemeyi de faydalı gördüm, aşağıda bulabilirsiniz;


Eserin Fransız ve İspanyol baskılarını 'farklı kaynaklardan' temin etmeniz mümkün.

13 Mayıs 2013 Pazartesi

Soledad - Tito


Soledad #1
Son Mutluluk
(Le dernier bonheur)
Tito
1983

1957 doğumlu Tiburcio de la Llave (Tito), Grafik sanatlar yüksek öğrenimi almış, İspanyol asıllı olup Fransa'da yaşayan bir sanatçı. Bir süre reklâmcılık yaptıktan sonra çizgiromanda ilk tanındığı işi olan  Jaunes adlı mini diziyi Jan Bucquoy'nın senaryosuyla çizmiş, ardından da 1983'de Soledad'a kolları sıvamış Tito.


    1. Le dernier bonheur "Son Mutluluk" (1983)
    2. La cible "Hedef" (1983)
    3. El Forastero "Yabancı" (1985)
    4. La mémoire blessée "Yaralı Bellek" (1987)
    5. L'homme fantôme "Hayâl Adam" (1998)
    6. L'autre sœur "Diğer Kızkardeş" (2002)

Altı kitap süren bu eser, Kastilya'da hayâlî bir köyde yaşanan hikâyeler dizisinden oluşuyor. Belki farklı bir diyar ama bize hiç de uzak gelmeyen gerçekleri, çelişkileri hattâ doğal kara mizahı ve duygularıyla...

Ülkemizde sanırım hiç bilinmeyen sanatçıyı biraz olsun tanıtayım istedim bu sekiz adet küçük hikâye içeren (daha önce ilk üçünü paylaştığım) ilk sayıyı çevirerek...

(Soledad= Terkedilmişlik, kimsesizlik, ıssızlık, yalnızlık.)

9 Mayıs 2013 Perşembe

Amerikan çizgiromanına içerden bir bakış

    "Yaratıcı yetenekler ve onların karakterleri arasındaki okuyucu ilişkilendirmesi, kendi ülkemizde (A.B.D.) ancak son zamanlarda yakalanmış bir olgudur. Elbette önemli istisnalar vardır: Milton Caniff ve "Steve Canyon" en kolay akla geliveren. Ama genel olarak Amerikan çizgiroman karakterleri kendi yaratıcılarından bağımsız düşünülmüştür -ürünleri, yaratıcılarından daha önemli olarak. Bu, muhtemelen Amerikan çizgiromanının nadiren gerçek sanatsal değerlere sahip işler üretiyor olmasının asıl sebeplerinden biridir- ve bundan dolayı genelde halk için çizgiroman, en iyi ihtimalle sığ ve sabmoronik* ıvırzıvırdan ibarettir."

Timothy Truman (Jonah Hex, Conan, Star Wars)'ın, "Alvar Mayor" (Enrique 'oğul' Breccia) 1989 tarihli Birleşik Devletler baskısına yazdığı önsözden.)

*submoronic= ahmak-altı entellektüel seviyeye sahip.

- Bu sefer B.D.'den bir sanatçıdan ilginç bir yorum. (24 sene önce...)

3 Mayıs 2013 Cuma

Straponten ve BCZ2

Straponten ve BCZ2
(Strapontin et le B.C.Z. 2)
1966, 11. hikâye
Yazan: Acar
Çizen: Berck

Dizinin Türkçeleştirilmesine yapacağım katkı burada son buluyor. Bundan sonraki üç sayının özellikle son ikisinde, her nedense konseptte değişikliğe gidilip, karakterlere naif bir ifade kazandırılarak hitap edilen yaş gurubu düşürülmek istenmiş. Ama sonuç tam bir başarısızlık olmalı ki, yayın hayatı da böylece son bulmuş.