11 Kasım 2011 Cuma

Prado'ya Sansür

Küçük Sipru İfşa Ediyor;
Prado'ya Sansür

İspanyol yazar-çizer Miguelanxo Prado’nun 1992'de yayınlanan ünlü eseri "Trazo de Tiza", (Fransızcada “Trait de Craie”, İngilizcede "Streak of Chalk) bizde de “Okyanusta Beyaz Bir Nokta” adıyla yayınlanmıştı.

Kitabı yerli baskıdan okuyanlar, iki karedeki sansürlemeyi farketmişlerdir. Orijinaline ve diğer iki çeviriye baktığımda benzeri her hangi bir 'hayat kurtaran tedbir' (!) ile karşılaşmadım.


Hâl böyle olunca, Bu durumun teşhirini yapmayı da artık ben değil, Küçük Sipru üstleniyor, son derece haklı olarak.
Buyrun bakalım;

8 Ekim 2011 Cumartesi

Rachel Rising, Terry Moore ve Kadınları

Rachel Rising, 2011- 
Abstract Studio

Strangers in Paradise (Cennetteki Yabancılar) ve Echo'yu bilen ve Terry Moore'un mizahını, yuvarlak hatlı, güçlü kadın karakterlerini seven okuyucular, sanatçının yeni bir seriye başladığını duyunca heyecanlanmadan edemezler sanıyorum (tıpkı benim gibi).

 “Rachel Rising”, kahramanımız Rachel'in bir kuru dere yatağında, bir başka kadının bakışları önünde, rastgele gömüldüğü yerden doğruluşunun anlatıldığı, uzun, sessiz ve etkileyici sayfalar ile açılıyor.

Rachel'ın kendisine ne olduğu hakkında bir fikri yoktur. Öykü ilerledikçe geri dönüşlerle anlatılan bir hatırlama sürecine katılıyoruz ve sanatçının bildiğimiz sürükleyici anlatımının kısa zamanda esiri oluyoruz

Moore'un ilk önemli işi olan Strangers in Paradise, 90 sayı olarak 1993-2007 yılları arasında
yayınlanmış, aşk ve ölüm temalı, uzun soluklu bir epik hikâyedir ve sanatçıya çeşitli ödüller kazandırmıştır.
* 1996 Eisner, En iyi dizi hikâye ödülü.
* 1997 Reuben, En iyi çizgiroman ödülü.
* 2001 GLAAD, En iyi çizgiroman ödülü.
Eserin ilk 344 sayfası, Gerekli Şeyler Yayıncılık tarafından 1. kitap olarak Cennetteki Yabancılar adıyla bizde de yayınlanmıştı.

"Aşk, seks ve ilişkiler hakkında çoğu insanın bilmediği şeyler bir kitabı doldurabilir. Cennetteki yabancılar işte o kitap."
-Neil Gaiman-

2008-2011 arasında 30 sayı olarak yayınlanan Echo, Terry Moore'un ikinci önemli dizisi oldu.
Dizi, deneysel fizikçi Dr. Annie Trotter'ın, Heitzer Nükleer Enstitüsü (HenRi)'nde geliştirdiği, deneysel sıvı metal projesi, Phi'nin testleri sırasında gerçekleşen patlamayla kendi ölümüne neden olması ile başlar. Bu olay sırasında çevreye saçılan sıvı metal, Julie Martin adlı genç kadına ve arta kalanı da Cain (İncil'deki Kabil) adlı psikopata bulaşır.
HenRi bünyesinde bu esnada sürdürülen çalışmalar ile dünyanın sonuna neden olabilecek olan bu madde, bu iki kişiyi de şaşırtıcı şekilde etkileyecek ve değiştirecektir.

17 Ağustos 2011 Çarşamba

4 Çizer 4 Öykü

4 ÇİZER 4 ÖYKÜ

Omurga (Back Bone) - Jordi Bernet

* Cursitor Doom, Her Gün Ölen Adam (The Man Who Died Every Day)
Eric Bradbury, Jim Baikie

* Torpedo 1936 - Alex Toth / Abuli

* Dokuzdan Beşe (News at Five) - John Bolton



Çeviri ve balonlamalarını yaptığım dört ayrı çizerden, dört öyküyü bir araya getirdiğim çalışmamdır. Ayrıca her öykü ve çizeri ile ilgili ayrıntılı bilgi de vermeye çalışmıştım.

15 Ağustos 2011 Pazartesi

Rex Maxon, Tarzan ve Sansür


Rex Hayden Maxon
(1892-1973)

Harold Foster'ın (daha sonra Prince Valiant ile tanınacak) başlatmış olduğu günlük Tarzan bantlarını 1929-1947 arası, 18 yıl boyunca çizmiştir.
1954'de Dell için 'Turok, Son of Stone'u Matt Murphy ile birlikte yaratmıştı ve 1960 da çizgiromandan emekli olana kadar da Turok'a devam etmişti.

 

Tarzan'a sansür

1940 sonrası, muhtemelen Sunday strip olarak yayınlanmış Rex Maxon Tarzan'ına 7 aralık 1947 tarihli ve sayı 64 Fransız baskısına uygulanan sansür ilginç bir örnektir. Katolik dernekleri kadar Fransız Komünist Partisinin iyi niyetli reformcuları tarafından da destek gören Fransız Kontrol Komisyonu, Tarzan'ın yayını engellenmek isteyince ortaya çıkan sonuç... aşağıda görüldüğü gibi Jane giydirilmiş;

 

Tarzan’a sinemada sansür

Bu, Tarzan’ın başına gelen ilk engelleme değildi. 1934 yapımı Cedric Gibbons’un yönettiği ve başrollerinde Johnny Weissmuller ile Maureen O'Sullivan’ın Tarzan ve Jane olarak rol aldığı ‘Tarzan and His Mate’in başına gelenler, sinemadaki sansüre çarpıcı bir örnek oluşturur.
Filmdeki kötü şöhretli çıplak yüzme sahnesi, orijinal olarak üç ayrı versiyon halinde çekilmişti; Jane’in malûm kostümü ile, Jane üstsüz, Jane tamamen çıplak...
Bu sahnelerde O’sullivan oynamamış, yerine Amerika kadınlar olimpiyat yüzme takımından altın madalyalı yüzücü Josephine McKim dublor olarak kullanılmıştı.
Fakat sonunda versiyonların üçü de muhafazakâr dinî grupların protestoları sonucu filmden çıkarılmıştı.
Çıplak sahne versiyonu 1990'ların sonlarında Turner Entertainment depolarında MGM film kütüphanesinin satın alınması sonrası keşfedildi ve filmin daha sonraki sürümleri için Ted Turner’ın doğrudan emriyle restore edildi. O sahne aşağıda;


(nopasa.buzznet.com ve IMDb.com’dan yararlanılmıştır.)

24 Temmuz 2011 Pazar

Kaplan sayı 7 - 1966

Kaplan Haftalık Mecmua
Sayı: 7 / 3.12.1966 / 28 sayfa / 100 kuruş
Kaplan Yayınları

Sahibi ve yazı işleri müdürü: Nejat Erhan
Kapak resmi: Samim Utkun
Kaligrafi: Nezih Dündar
Tercüme: Gültekin

Adından da belli olduğu gibi İngiliz Tiger'ın Türkiye versiyonu olarak düşünülmüş. İçerikte yer alan bantların çoğu da Tiger'dan alınma.

1966-67 - 1. seri 15 sayı,
1967 - 2. seri 20 sayı yayınlandı.

[ KAPLANI iNDiRiN ]

İçerik orijinallerini keşfetmekte epey zorlandığım bir yayın oldu,
tespit edebildiklerim aşağıda;

Brad Nolan, Demir Yumruk
Eric Bradbury(?)

Tiger and Hurricane (Fleetway) 1966 sayılarında yer alan "Brad Nolan, Champ of the Barbary Coast" veya "Brad Nolan, Around The World Champ" adlı dizi olduğunu düşünüyorum. Çizerini ise sadece bir Fransızca kaynakta Eric Bradbury (Cursitor Doom, Mytek the Mighty, The House of Dolmann, The Black Crow) olarak tespit edebildim.

Korkusuz Gladiyatör Olak
(Olac the Gladiator
Tiger and Hurricane
1957~1969)

Ruggero Giovannini ve bir süre de Don Lawrence tarafından çizilmiş uzun ömürlü bir dizi. Kaplan'larda yer alan bu örnek, Ruggero Giovannini çizgisi ve orijinali şubat 1965'de Tiger'da yayınlanmış.

Korkusuz Gladiyatör Olak'ın 4. sayfasının orijinalini de hemen yanına ekledim. Sayfanın sol yanının nasıl yukardan aşağı boydan boya doğrandığına dikkat edin.

Öldüren Oyuncaklar
(Toys of Doom
1965-1968 / Buster)
çizen: Solano Lopez
yazan: Tom Tully

"Toymaker" (oyuncakçı), zararsız oyuncakları, uzaktan kumandalı silah haline dönüştüren bir biimcidir. Fikirleri yüzünden bilim camiasının dışına itilmiş ve bunun üzerine insanlıktan intikam alma yemini ederek, ücra bir İskoç şatosunda kendisine katil oyuncaklardan bir ordu yaratmıştır.

İngiliz Buster dergisinde yayınlanan Toys of Doom, Arjantinli sanatçı Francisco Solano Lopez'in çizimidir. Öykü aynı adla daha sonra Eagle'da, The Terror Toys adı ile Jackpot'da, Threat of the Toymaker olarak da Smash!'da yayınlanmıştı.

Tanınmış sanatçı Lopez Buenos Aires'de başladığı sanat hayatına, askeri cuntadan siyasi nedenlerle ülkesinden ayrılmak zorunda kalan bir çok Arjantinli sanatçı gibi Avrupa'da devam etmek zorunda kalmıştı. Madrid'te İngiliz Fleetway grup ile çalışmaya başladıktan sonra da Buster, Valiant, Smash!, Eagle, gibi İngiliz dergilerinde Galaxus: The Thing from Outer Space, Pete's Pocket Army, The Wizard of Football, World Wide Wheelers, The Drowned World, Janus Stark, Kelly's Eye, Raven on the Wing, Kid Pharoah, Ozzie the Loan Arranger, The Louts of Liberty Hall, Dark Angel, Toys of Doom, M.A.C.H. 1, Gargan, The Fugitive from Planet Scror, Britain AD 2170, Sweeper Sam, Stringbean and Hambone, Adam Eterno gibi büyük bir ürün listesi oluşturdu.

Lopez, 1990'larla birlikte erotik çizgiromana yönelmişti.


Kanlı Bıçak
(Blood  Knife)
(?)Alberto Giolitti

Tiger and Hurricane (Fleetway) 1966
Emin olamamakla birlikte, Kanlı Bıçak'ın, Turok'un en önemli çizeri (sayı 24'den 130'a) Alberto Giolitti'nin elinden çıktığı kanısındayım. O yıllarda Giolitti'nin İngiltere'ye de iş ürettiğini bilince pek şaşırtıcı değil.

Aşağıda Giolitti çizimi Turok sayı 39 ile Kaplan sayfa 19'dan birer kare karşılaştırması, o çirkin ayak ve bacağın ve hatta postun aynı elden çıktığını net olarak gösteriyor. ('Başka örnek bulamadın mı?' diyebilirsiniz...)
Gol Kralı
(Roy of the Rovers)
Joe Colquhoun (1927-1987)

Tiger and Hurricane'de 1966'da yayınlanan, Roy ve Rovers futbol takımının Avustralya macerası.

İngiliz çizgiroman sanatçısı Colquhoun'un en iyi bilinen işi, Battle Picture Weekly'de çizdiği "Charley's War" idi. Aynı zamanda 1970'e kadar uzun süre Tiger'ın kapağı da olan "Roy of the Rovers"ın ilk çizeri ve bir süre de yazarı oldu.

Tanınan diğer çalışmalarından bazıları; "Paddy Payne", "Saber, King of the Jungle", "Adam Eterno", "Football Family Robinson", "Kid Chameleon", "Zarga, Man of Mystery".

Canavar Tohumu (The Plants of Peril)
(?)Jesus Blasco

Lion'da 1965 yılında yayınlanan  bu küçük hikâyenin çizeri hakkında, bir İspanyol sitesinden elde edilen  veri doğrultusunda,  mr.yer6 arkadaşımla birlikte  İngiltere'deki en bilinen işi olan Steel Claw ile yaptığımız karşılaştırmalar sonucunda Jesus Blasco üzerinde üçlü ittifakla karara vardık.

*Aynı zamanda, 'The Plants of Peril' tesbitini de yapıp olayı çözen mr.yer6'ya teşekkürlerimle... Böyle daha pek çok muamma aydınlatacağız gibi görünmekte. :)

21 Temmuz 2011 Perşembe

Aldebaran, The Catastrophe ve Sansür

Okuyucuya ön bilgi;
Dünya benzeri ilk gezegen 64 ışıkyılı uzaklıktaki Aldebaran-4 2047 yılında insansız uzay aracı Galileo Galilei tarafından keşfedilir.
İnsanlı ilk araç 2055'de gezegene iner ve 2061'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda kolonileştirme kararı alınır.
2078 tarinde Johannes Kepler uzay aracı 1500 yerleşimci ile yola çıkar. Varış tarihi 2079'dur.
Uzay aracı Dünya'ya dönüş yolunda kaybolur.
2084'de 2500 yerleşimci taşıyan diğer uzay aracı da aynı akıbeti paylaşarak kaybolur.
Karmaşık bir fizikî sorunla karşı karşıya kalınmıştır ve çözüm bulunana kadar uçuşlar durdurulur.
Aldebaran'da iletişim uydularının çöküşü ile birlikte koloni kendini tamamen izole vaziyette bulur.
...
Aradan yüz yıl geçmiş ve Dünya'dan hiç bir gemi Aldebaran'a gelmemiş, Dünya ile iletişim de bir daha kesin olarak kurulamamıştır.
* * *
Böyle bir noktadan yola çıkan bu güzel epik bilimkurgu grafik romanın tamamı, daha önce de yazdığım gibi Cinebook tarafından İngilizce olarak yayınlanmıştı. Benim gibi fransızcaya yeterince vâkıf olmayan okuyucular için mutlandırıcı bir haberdi bu.

Tam tüm seriyi satın almaya hazırlandığımda, İngiliz baskının bir dijital kopyasını incelerken rastladığım şaşırtıcı sansür olayı üzerine yaşadığım hayal kırıklığını paylaşmak üzere konuya devam etmeyi gerekli gördüm.


Görüldüğü gibi, Fransız Dargaud baskısı La Blonde, sayfa 42 ve 43'de, Alexa'nın çıplak göğüsleri üzerinde Cinebook baskısında sütyen giydirilerek sansürleme yapılmış.
Bu tahrifatla ne türden bir ahlâki kazanım elde ettiklerini anlamak mümkün değil.
Ülkemizde çok sıradanlaşan bu türden örneklerle İngiltere'de de karşılaşabileceğinize ihtimal vermiyorsunuz ama oluyor işte, bu zihniyet çarpıklığı maalesef dünyanın heryerinde az yada çok ama hep var.

Benzeri sansür örnekleri ile karşılaştıkça paylaşmaya devam edeceğim. Bu da benim "Sansüre sıfır tolerans" politikam. (Resimler üzerine tıklayarak daha ayrıntılı bakabilirsiniz.)

13 Temmuz 2011 Çarşamba

Amatör sayı 13 - 17 / 1971

Amatör
Haftalık Mecmua

* Sayı: 13 / 26 temmuz 1971 / 16 sayfa / 75 kuruş
İngiliz ve Franco-Belgian tarzı çizgi roman dergiciliği bizde hep ilgi görmüştür. Doğan Kardeş'lerden Zıpzıp'lara, oradan Milliyet Çocuk'lara bu tarz dergiler hep var oldu yayın hayatımızda. 1960-70'lerde ise örneklerin oldukça çeşitlendiğini görürüz. Ceylan Dergi, Sabata, Kaplan, Arkadaş, Kızıltuğ, Büyük Ateş, Resimli Macera, Yeni 1001 Roman, gibi ve bazıları oldukça kısa ömürlü dergiler serisi.




* Sayı: 17 / 23 ağustos 1971 / 16 sayfa / 75 kuruş
İşte Amatör de o kısa ömürlülerden biri. Hatırladığım kadarı Haldun Simavi'nin Veb Ofset İleri Matbaacılık A. Ş. tarafından hepsi 1971 yılı içerisinde yayınlanmıştı. O zaman için epey iyi sayılacak bir kaliteye sahip olmasına rağmen, kimi benzerleri gibi o da devam edemedi.
ile 26 sayılık bir yayın hayatı olmuştu.
Elimdeki birkaç örneğini sizlerle paylaşarak tekrar kendimce hatırlatmak istedim. İçeriğe bazı dizilerin orijinal sayfalarından da  ekleyerek zenginleştirmeye çalıştım. Dergi içeriğini de aşağıda açtım, umarım beğenirsiniz.



Red Kit - Dalton Ana (Lucky Luke - Ma Dalton / Dargaud - 1971)
Rene Goscinny, Morris

Dalton Ana sıcağı sıcağına Amatör'de yayınlanmış.
Fazla lâfa gerek var mı?



Kara Şövalye Harekâtı (Bob Morane - Opération Chevalier Noir / Dargaud - 1969)
Henri Vernes, William Vance

Bob Morane, romancı Vernes'in çok satan bilimkurgu roman dizisinin çizgi roman uyarlaması olarak ortaya çıkmıştı.
Dizi, 1960-2008 arasında değişik çizerler arasında el değiştirdi. Kara Şövalye Harekâtı ise, William Vance'ın güçlü çizgilerine rastgelen bir sayı.


Demir Pençe (Johnny Cougar / Tiger, Hurricane - 1970, 71)
John Gillat

İngiliz Tiger ve Hurricane dergilerinde kapağa çıkmadıkça siyah-beyaz yayınlanmış, çok da sevilmiş John Gillat dizisi. Paralel seri Splash Gorton ile birlikte de devam etmişti zaman zaman.
Bizde de 1001 Roman'da ve Tarkan ile Kaptan Swing'de de dolgu olarak, Hippi Kralı Pippi veya Çiçek Bobo (Splash Gorton) ile de birlikte yayınlanmıştı. Amatör'de ise renklendirilmiş olarak okuyoruz.


Canavarlar Peşinde (Catch or Kill / TV Century 21, Countdown - 1966, pardon! 2066)
John M. Burns

Büyük üstat Burns'ün Gerry Anderson yayınlarında yoğun ürün verdiği dönemden bir dizi. TV Century 21'deki orijinalleri siyah-beyaz iken, Amatör'de renkli olarak yayınlanmış.

5 Temmuz 2011 Salı

Guy l'Eclair - Flash Gordon Fransa'da


Gordon Nazilere Karşı

Flash Gordon Fransa'da ilk olarak Nisan 1936 - Haziran 1940 arası yayınlanan Fransızca haftalık "Robinson" dergisi kapsamında "Guy l'Eclair" adı ile yayınlandı.

Robinson'dan sonra, Flash Gordon "Bravo"ya taşındı ve "Gordon l'Intrepide" (Korkusuz Gordon) olarak isim değiştirdi.
1942 yılı ortalarında ABD'nin savaşa girmesiyle birlikte işgal kuvvetleri Amerikan ithalatını durdu. Bravo editörleri orijinal yayını kesilen Flash Gordon'u 'gölge sanatçı' olarak, (daha sonra Blake and Mortimer serisi ile ünlenecek, Tenten mutfağından yetişme) Edgar P. Jacobs ile birkaç hafta sürdürdükten sonra, Naziler devreye girdi ve içerik çok amerikan tarzı olduğundan seriyi durdurmaları için Bravo'ya bir hafta süre verdiler. Bunun üzerine Bravo editörleri Jacobs'dan  seriye hızlı bir final sayfası çizmesini istemek zorunda kaldılar. (Ming mahkûm olur, Flash Dünyaya döner, yukarıda görüldüğü gibi. Sağ alt köşede Edgar Jacops imzasını da görebilirsiniz).

Hemen arkasından Jacobs, "Le Rayon U" ("The U-Ray") adıyla Gordon'un klonunu yaratıp Bravo'da 1943'de yayınlamaya devam etti. Le Rayon U, 1974'de Konuşma balonları ile yeniden düzenlenip yayınlandı.

Guy l'Eclair, savaş sonrası 1947'de Donald ve daha sonra 1966'da Dan Barry’nin çizgilerinin oldukça güzel renklendirilmiş haliyle Journal de Mickey dergileri içeriğinde yayınlanmaya devam etti.

13 Haziran 2011 Pazartesi

Al McWilliams

Al (Alden) McWilliams
(1916 - 1993, ABD)

Uygulamalı güzel sanatlar eğitimi görmüş olan McWilliams, popülel magazinlerde kariyerine başladıktan sonra, çizgi roman sanatının öncülerinden biri haline gelmişti. Bu dönemde Captain Hawk, Crimebusters, Space Cadets, Stratosfer Jim ve Flash Gordon gibi bilimkurgusal işlere imza attı. Katıldığı ikinci dünya savaşı, onu Captain Flag, Spitfire gibi savaş hikâyeleri çizmeye de yöneltmişti. Daha sonrasında, 1952'de Twin Earths adlı önemli bilimkurgu bandı, 1963'de ise Davy Jones adlı deniz macerası bandını, 68-74 arası Dateline: Danger! bir casus macera bandını çizdi. Sonrasında ise Buck Rogers bandları ve 76-79 arası Gold Key yayını Star Trek serisinin 20'den fazla sayısına imza attı.

Sanatçının ayrıca Eerie, Creepy, UFO & Outer Space, Ghosts, Blazing Battle, Blazing Combat gibi pek çok seriye de birer ikişer sayılarına verdiği hikâyelerle dahil oldu.

Tüm başarılı sanat kariyerine rağmen, McWilliams'ın pek de 'kıymetinin bilindiği'ni söylemek zor olur. Biraz da bu nedenle, 1974 tarihli Red Circle Sorcery'de yayınlanmış iki küçücük öyküsünü (Ed Newsome'ın yazdığı "One Evening on a Small Planet" ve Marv Channing'in yazdığı "The Prince of Evil") çevirip, sizlerle paylaşarak, bizde pek az bilindiğini düşündüğüm sanatçıyı bir miktar tanıtmak ve tanıyanlara da hatırlatmak istedim.

One Evening on a Small Planet
  

Prince of Evil
 

7 Haziran 2011 Salı

Korku Magazin, sayı 75 - 1969

Korku Magazin
sayı 75 / 7.Ocak.1969 / 100 kuruş / 32 sayfa


Canavar Avcıları ("To Slay a Dragon!" Eerie #11, 1967/Warren - öykü: Archie Goodwin, çizim: Jeff Jones)
Güzel vampir: Carmilla (Tefrika edilen hikâye)
Ölüm Havuzu
İnsan Avcısı (Tefrika edilen hikâye)
Frankenstein'in Lâneti ("Curse of Frankenstein" Famous Films #2, Curse of Frankenstein/Horror of Dracula, 1964 / Warren - yazan ve çizenler veya bu iki ünlü Hammer Films prodüksiyonunun uyarlamasını yapanlar: Russ Jones, Joe Orlando)
Kâbus Adası


* İçerikteki "Frankenstein'in Lâneti" adlı öykü, James Warren tarafından yayınlanmış kısa ömürlü ve bugün pek de hatırlanmayan "Famous Films" dizisinden alınma (İlk kitap "Horror of Party Beach" resmen filmden üretilmiş fotoroman idi. Çok da kötü bir film).

İkinci sayı ise, iki adet klasiğe ayrılmış ve çizer olarak Joe Orlando ile daha nitelikli bir iş üretmeye çalışmışlar. 1957 Hammer yapımı "The Curse of Frankenstein"de baş rol oyuncuları Peter Cushing ve yaratık olarak da Christopher Lee'yi çizgi olarak izlemek pek hoş olmuş.

5 Haziran 2011 Pazar

Korku Magazin, sayı 74 - 1968

Korku Magazin
sayı 74 / 24.aralık.1968 / 100 kuruş / 32 sayfa


[ iNDiRMEK iÇiN TIKLAYIN ]

Gümüş Kefen ("A Silver Dread Among the Gold" Creepy #24, 1968 - öykü: George Hagenauer & Bill Parente, çizim: Tony Willamsune (Asıl adı; Tony Tallarico. İlk başta; Tony Willamson. Al Williamson'un ayrıldığını çaktırmamak için bir küçük hile olduğu tahmin ediliyor. Böyle şeyler sade bizde olmuyor demek.)
Güzel vampir: Carmilla (Tefrika edilen hikâye)
Kara Bulutun Esrarı
Ölümle Randevu
Kesil El (Tefrika edilen hikâye)
Uğursuz Bataklık
Uğursuz Davetiye ("The Invitation" Creepy #8, 1966 - öykü: Englehart, Jones & Whitman, çizim: Manny Stallman)

1 Haziran 2011 Çarşamba

Hollow Grounds (Les Terres Creuses), Schuiten biraderler


Hollow Grounds (Les Terres Creuses), Luc Schuiten tarafından yazılmış ve kardeşi Francis Schuiten tarafından çizilen epik, bilim kurgusal bir kısa çizgi roman dizidir.

Les Humanoïdes Associés tarafından Fransızca yayınlanmıştır;
Sayı 1: Carapaces (1980)
Sayı 2: Zara (La Terre Creuse) (1985)
Sayı 3: Nogegon (1990)



2004'de, yine Les Humanoïdes Associés, dizinin bütünleştirilmiş halini Les Terres Creuses adıyla Fransızca olarak ve The Hollow Grounds adıyla da Humanoids Publishing / DC Comics etiketi altında İngilizce olarak yayınladı.














Hikâye mekânsal ilhamını (adından da anlaşılabileceği gibi) popüler bilimsel yada fantastik diyebileceğimiz "Hollow earth" (çukur dünya - içi boş dünya gibi) teorisinden alıyor. İlk kitap birbirinden ayrı gerçeküstü öyküler gibi görünse de, bizi böylesi bir mekânda olası yaşam ve kültür zenginlikleri ile çevrelenmiş, Olive ve Nelle'in şiirsel hikâyesine doğru sürüklüyor.

Mimar anne babadan doğan, yazar ve çizer Belçika'lı Schuiten kardeşler, başlı başına ilgiyi hakkediyorlar.


Luc Schuiten, ekoloji ve bilim kurguyu bir araya getiren anlayışı ile tanınan bir mimar. İnsanlığın en büyük gelişiminin, hep komşularına saldırma ihtiyacı ile gerçekleştiğini, gezegeni daha iyi bir yer yapmak için olmadığını, çünkü liderlerin bunda bir çıkarlarının bulunmadığını, hiç kimsenin daha insanî bir dünya için yatırım yapmak istemediğini vurgulayan sanatçı, politik yaklaşımını kurgusal ve mimari çalışmalarına da yansıtıyor. 
[ Vegetal City ]
François Schuiten ise çizgi roman sanatçısı. En iyi bilinen ve artık kült olarak kabul edilen eseri, Les Cités Obscures (Cities of the Fantastic, NBM Publishing tarafından İngilizce olarak) Casterman tarafından Fransızca olarak 1983-2008 yılları arasında 11 kitap halinde yayınlandı. Bu önemli dizi, ayrı bir başlık konusu. Bruksel, Saint-Luc Sanat Enstitüsü mezunu olan sanatçı, arkadaşı yazar Benoît Peeters ve kardeşi Luc ile birlikte Avrupa çizgi romanının bir çok önemli örneğine imza atmıştır. Her hikâyesi bir şehire veya bir binaya odaklanır ve bunun üzerinde toplumun arkasındaki itici güç olan öncü kuvvetler ve mimarinin, mimarların ve şehircilerin olduğu bir dünyayı araştırır.

  



İki kardeşin birbirleriyle etkileşimlerini açıkca görebiliyoruz sanırım. Yukarda söz konusu ettiğim ve yakın zamanda okumuş olduğum albümler, Fransızca orijinalinden veya İngilizce, İspanyolca çevirilerinden bulunabiliyor. Dil nedeni ile okuyamasanız bile, bugün herhangi bir modern sanatlar müzesinde yeralabilecek güzellikteki çizimlerine bakmak da ayrı bir zevk.